De renovatiedoelstelling uit het Klimaatakkoord mag geen loze belofte zijn. Eerste stap is om tot 2030 1,5 miljoen bestaande woningen te verduurzamen, waarvan ongeveer een derde Energielabel C of lager heeft. Dit geeft ons nog krap negen jaar om de eerste grote stappen te zetten. Het vraagt een enorme logistieke operatie die coördinatie en een strakke planning vereist. Gefaseerd, al dan niet wijk-gericht, transparant, kostenefficiënt, met de gemeente als aanjager en het Rijk als systeemmanager. Ons pleidooi is om de komende kabinetsperiode in te zetten op een eerste grote stap in energiebesparing en rendabele decentrale opwekking: van makkelijke ingrepen (laaghangend fruit) en no-regret-maatregelen naar opschaling. Een eerste stap waarin we gebouweigenaren zoveel mogelijk ontzorgen, duidelijkheid geven over wat er wanneer gaat gebeuren en garanties bieden met betrekking tot de betaalbaarheid.

Nederland kan niet achterblijven bij de Renovation Wave die op Europees niveau is ingezet. Een versnelling van de verduurzaming is nodig voor het behalen van de klimaatdoelen en biedt veel andere voordelen. Wij stellen voor om nu eerst vooral in te zetten op energiebesparing door isolatie en rendabele vormen van decentrale opwekking. Gebiedsgericht en aansluitend op natuurlijke momenten, zoals een onder-houdsbeurt, verhuizing of verbouwing. Het geeft de markt gelegenheid om op te schalen en met kant-en-klare oplossin-gen komen. Dit leidt tot schaalvoordelen, zowel in tempo als in kosten. Voor gebouweigenaren is het een kans om hun ver-ouderde vastgoed te verduurzamen en moderniseren. Bewo-ners profi teren van een lagere energierekening, meer comfort en een gezond binnenklimaat. Door onderhoud, renovatie en transformatie te koppelen aan verduurzaming creëren we een toekomstgerichte gebouwde omgeving.

Inzet op renovatie creëert bovendien direct nieuwe én groene werkgelegenheid. Uit onderzoek blijkt dat investeren in het ver-duurzamen van gebouwen de grootste banengenerator per geïnvesteerde miljoen euro is. Voor jongeren en zijinstromers maakt een ambitieus, zichtbaar renovatieprogramma het aanlokkelijk om te kiezen voor een baan in onderhoud, bouw & techniek. Hun inzet is keihard nodig om de opgave te realiseren.

Een volmondig, consequent politiek ‘ja’ voor de renovatiegolf draagt bij aan draagvlak onder eigenaren en bewoners. Door hen een helder en consistent aanbod te doen, met concrete maatregelen op het gebied van isolatie en energie-zuinige technieken (indien gewenst inclusief fi nanciering) kunnen we het makkelijker maken en weerstand wegnemen. Als we de garantie verstrekken dat het een betere, gezondere duurzame woning of gebouw oplevert zonder meerkosten dan kunnen we eindelijk snelheid maken. En als we het slim aanpakken dan kijken we bij het huis aan huis maken van afspraken ook of in het huishouden andere problemen spelen en zorgen we dat daar oplossingen voor komen.

De sociale component is belangrijk: we moeten rekening houden met de impact die de energietransitie op het dagelijks leven heeft. Veel mensen, en vooral die met een lager inkomen, wonen in zeer slecht geïsoleerde en tochtige woningen. Dit leidt naast energiearmoede tot aanzienlijke gezondheids-schade. Woningisolatie kan juist bij deze groep de kwaliteit van leven sterk verhogen. Het is daarom aan te bevelen om het isoleren van woningen bij deze mensen te prioriteren. Iedereen moet kunnen meedoen met de energietransitie, niet slechts de happy few. Hierbij moeten we ook zorgdragen voor ruimtelijke kwaliteit. Mensen koesteren de esthetiek van hun woning en omgeving, dit mogen we niet uit het oog verliezen.

Alle technieken die nodig zijn om de verduurzaming van de gebouwde omgeving te realiseren, liggen op de plank. De oogst van vele succesvolle pilots en proefprojecten van de afgelopen jaren moet nu leiden tot grootschalige uitrol. We voelen ons gesterkt door de Actieagenda Wonen van Aedes en 33 partners, die volmondig inzet op verduurzaming. Belangrijk is om de corporaties in de gelegenheid te stellen (woonlastenneutraal) aan de opgave te voldoen zonder dat hun belangrijke maatschappelijke doelstelling in de knel komt. Daarnaast is het van belang dat ook particuliere woningeigena-ren voluit worden aangemoedigd en in staat worden gesteld om ‘mee te doen’.

We vinden ook inspiratie in de oproep van de G4 en G40 steden, die een koers uitzetten voor een geslaagde warmte-transitie in de gebouwde omgeving. Wij zien dat vooral als tweede fase en verwachten dat in minder dichtbevolkte delen van het land (in een overgangsfase) ook hybride oplossingen kunnen bijdragen aan het halen van doelstellingen. We weten wat ons te doen staat en wie er aan zet is. De markt is er klaar voor, het komt nu aan op politieke wil. Laat in 2021 het startsein klinken voor de eerste forse stap op weg naar een compleet energieneutrale gebouwde omgeving in 2050.